فيپرونيل

نام عمومي: Fipronil                                        

درجه سمیت : LD₅₀: 97mg/kg

فرمولاسيون شركت گياه: ۰٫۲ G-5% SC                

دوره كارنس: ۱۲ روز

معرفی:

اين آفت كش در بازار با نام تجاري ري‌جنت Regent 0.2% G وجود دارد. فيپرونيل حشره‌كشي است با اثر تماسي گوارشي و نسبتاً سيستميك از گروه فنيل پيرازول، با تاثير قوي و خاصيت ضربه‌اي سريع با مقدار مصرف كم مي‌باشد. فيپرونيل عليه طيف وسيعي از آفات مهم و خسارات‌زا توصيه مي‌گردد. اين حشره‌كش داراي كنترل ابقايي مناسب در هنگام سمپاشي روي برگ مي‌باشد. فيپرونيل هم به طريقه محلول‌پاشي و هم به صورت مصرف در خاك استفاده مي‌شود. اين حشره كش علاوه بر كنترل آفات برنج، خطر ابتلا به بيماري‌هاي قارچي از جمله بلاست، شيت بلايت، فوزاريم، آلترناريا و پوسيدگي طوقه و ريشه برنج و نيز خطر بروز ورس را به ميزان قابل توجهي تحتي تا ۶۰% كاهش مي‌دهد و در نتيجه با جلوگيري از بروز خسارت آفات و بيماري ها، منجر به افزايش مقدار كلروفيل و بهبود رشد و افزايش عملكرد محصول مي‌گردد. اين حشره‌كش در خاك سريعاً به مواد بي‌خطر و غير سمي تجزيه شده و به دليل مقدار مصرف كم، كاهش تعداد دفعات سمپاشي و آلودگي كمتر آبها در مجموع به حفاظت محط زيست كمك مي‌كند.

مكانيسم اثر:

فيپرونيل حشره‌كشي است كه از طريق مهار نمودن ۳ نوع كانال عبور كلسيم در غشاء سلول­هاي عصبي و ممانعت از نفوذ يون كلسيم به داخل سلول عمل مي‌كند، كه يكي از اين سه كانال از طريق ناقل الكترون GABA و دو كانال ديگر از طريق گلوتامات اثر مي‌كند. اين ۳ جايگاه اثر مختلف، پتانسيل حشره‌كشي فيپرونيل را متفاوت از ساير حشره‌كش­ها نموده مخصوصاً اينكه اين حشره‌كش، آفاتي را كه نسبت به ساير سموم (از جمله گروه‌هاي ارگانوفسفره، كاربامات، پايرتروئيدي و سيكلودي ان) مقاوم شده‌اند نيز كنترل مي‌كند. خاصيت انتخابي فيپرونيل به دليل تاثير از طريق كانال گلوتامات است. فيپرونيل داراي خاصيت ضربه‌اي سريع بوده كه بلافاصله باعث ايجاد  knockdown مي‌شود. اثر نسبتاً سيستميك فيپرونيل باعث مي‌شود كه اين حشره‌كش‌ در ضدعفوني بذر يا مصرف در خاك نيز مورد استفاده قرار گيرد. فيپرونيل در گياه از ريشه و از طريق آوند چوبي و تا حدي آوند آبكش به ساير اندام‌هاي گياه منتقل شده و به دليل قابليت تحرك‌پذيري فيپرونيل و متابوليت‌هاي آن، اين ماده در برگهاي جوانتر نيز وجود خواهد داشت.

موارد مصرف:

فيپرونيل حشره‌كشي با اثر تماسي و گوارشي با طيف وسيع حشره‌كشي، نسبتاً سيستميك از گروه فنيل پيرازول با كنترل ابقايي مناسب در هنگام كه سمپاشي برگ انجام مي‌شود كه عليه كرم ساقه خوار برنج به ميزان مصرف ۲۰ كيلوگرم در هكتار از فرمولاسيون ۲/۰ % گرانول (معادل ۴۰ گرم ماده موثره در هكتار) چند روز پس از مشاهده تعداد حداكثر پروانه‌ها (اوج پرواز) مصرف مي‌گردد. فيپرونيل هم در زمين اصلي و هم در خزانه قابل مصرف مي‌باشد. (فقط براي يك نوبت سمپاشي در سال) همچنين فيپرونيل عليه طيف وسيعي از آفات از جمله سرخرطومي‌هاي يونجه، سوسك برگخوار گندم، انواع سن گندم، مگس گندم، كرم ساقه خوار ذرت، كرم ساقه خوار اروپايي ذرت، كرم ساقه خوار برنج، كرم برگخوار كارادرينا، كرم برگخوار هليوتيس، كرم قوزه پنبه، لارو طوقه بر پروانه سفيد كلم، شب‌پره گاما روي چغندر قند، پنبه، آفتابگردان، كلزا، سويا، سبزي و صيفي‌جات، كرم خوشه خوار انگور، زنجره و زنجرك مو، مگس پياز، تريپس پياز، سنكهاي پنبه، مگس ريشه، كرم مفتولي، سوسك كلرادو، سوسك‌هاي برگخوار، كرم سيب، ليسه سيب، سرخرطومي گيلاس و آلبالو، انواع مينوز درختان ميوه، انواع تريپس انواع شته و انواع پسيل در كشورهاي ديگر استفاده مي‌شود. حشره‌كش فيپرونيل با فرمولاسيون  ۵% SC را مي‌توان به مقدار ۱-۲/۰ ليتر در هكتار براي لارو پروانه‌ها، به مقدار ۱-۵/۰ ليتر در هكتار عليه سخت‌ بالپوش­ها و به مقدار ۱-۵/۰ ليتر در هكتار انواع تريپس، انواع شته، انواع زنجره و انواع پسيل و نيز به مقدار ۱-۵/۰ ليتر در هكتار عليه كرم ساقه خوار برنج توصيه مي‌شود.

سازگاري و اختلاط:

اين حشره‌كش در بسياري از محصولات زراعي و باغی حتي در دزهاي زياد، گياهسوزي ايجاد نمي‌كند. با اكثر حشره‌كش­ها و قارچ‌كش­ها قابل اختلاط مي‌باشد ولي بهتر است قبل از اختلاط آزمايش اختلاط‌پذيري انجام گردد.

موارد توصيه فيپرونيل در محصولات كشاورزي در ساير كشورها مانند جدول زير مي‌باشد:

ملاحظات عمومی:

• جهت اطلاع از جزئیات با کارشناسان حفظ نباتات منطقه مشورت نمایید.
• قبل از مصرف سم، برچسب آن را به دقت مطالعه نمایید.
• فروش این سم بدون نسخه گیاه پزشک ممنوع است.
• شرکت گیاه در قبال عواملی که خارج از کنترل شرکت بوده و یا در اثر استفاده نادرست از محصول باشد، مسئولیتی نمی­پذیرد.